Toplumsal Yapının İzinde: Greyder Hangi Ülkeye Ait? Bir araştırmacı olarak kent sokaklarında yürürken insanların ayakkabılarına bakmayı severim. Çünkü ayakkabılar, sadece zemine basan nesneler değildir; ait olduğumuz kültürün, sınıfın, hatta cinsiyet rollerinin sessiz taşıyıcılarıdır. Bu gözlemlerden biri de beni “Greyder” markasına götürdü. Birçok insanın ayağında gördüğüm, dayanıklılığıyla dikkat çeken bu markanın kökenini araştırmak, aslında bir kültürel çözümlemenin kapısını araladı. Greyder’in Kökeni ve Ulusal Kimliği Greyder, Türkiye merkezli bir markadır. 1956 yılında Çorum’da kurulan firma, bugün hem Türkiye’de hem de yurt dışında tanınan bir ayakkabı üreticisidir. Adını, İngilizce “grader” kelimesinden alır — bu kelime bir yandan düzleştirici iş makinesine, bir yandan da…

Haydi Söyle: “Onu Nasıl Sevdiğimi Kim Söylüyor?” – Sesin, Kalbin ve Geleceğin Hikâyesi Hadi gel, samimi olalım: Hepimizin hayatında bir an var — kalp boğazda düğümlü, dil “söyle” diyor ama ses “kim söylesin?” diye oyalanıyor. Tam orada filizleniyor bu cümle: “Haydi söyle onu nasıl sevdiğimi kim söylüyor?” Ben bugün, bir kahve masasında oturmuşuz gibi, hem geçmişin tozlu kasetlerinden hem bugünün bildirim seslerinden hem de yarının akıllı kulaklıklarından gelen bu sesin peşine düşeceğim. Çünkü bazen aşkın kaderi, kimin söylediğinde gizlidir. — Kökenler: Meyhaneden Radyo Stüdyosuna, Gönülden Gönüle “Haydi söyle” çağrısı, Türkçe’nin en sahici dertleşme kiplerinden biri. Köy odalarında anlatılan hikâyelerde, meddahın…

Açık Öğretim Sınav Görevi Ücreti Ne Kadar? Edebiyatın Penceresinden Bir Bakış Bir edebiyatçı için kelimeler, dünyanın hem en ağır hem de en zarif yüküdür. Her sözcük, bir insanın emeğini, umudunu ve mücadelesini taşır. Bugün, belki sıradan bir konu gibi görünen Açık Öğretim sınav görevi ücreti üzerine konuşacağız; ama bu yazı, rakamların ötesine geçen bir anlatı olacak. Çünkü edebiyat bize öğretmiştir ki, her ücretin, her görev çağrısının ardında bir insan hikâyesi vardır. Görevin Sessiz Kahramanları: Sınav Gözetmenleri Bir sabahın erken saatlerinde, sınıflara sessizce giren gözetmenler… Ellerinde listeler, yüzlerinde ciddiyet, kalplerinde sorumluluk. Onlar, sınavların görünmeyen yazarları gibidir; her öğrencinin hikâyesinde bir satır,…

“I’M Getting Old” Ne Demek? – Siyaset Bilimi Perspektifinden Bir İnceleme Günümüz dünyasında güç ilişkileri ve toplumsal düzen üzerine kafa yoran bir siyaset bilimcisi, insanların yaşlanırken toplumda nasıl bir yer edindiği sorusunu merak eder. Yaşlanmak, bireyin hem toplumsal hem de ekonomik statüsünde değişimlere yol açan bir süreçtir. Bu süreç, sadece bireysel deneyimlerin ötesine geçer; toplumun iktidar yapıları, kurumlar ve ideolojilerle nasıl şekillendiğiyle de doğrudan ilişkilidir. Ancak “I’m getting old” (Yaşlanıyorum) ifadesi, aslında sadece biyolojik bir durumu değil, aynı zamanda toplumsal bir gerçeği de yansıtır: Zamanla değişen güç dinamikleri ve bu dinamiklerin insanlar üzerindeki etkisi. Peki, yaşlanmak yalnızca bireysel bir mesele…

Gök Bilimci Hangi Üniversitelerde Var? Bilincin Evrenle Dansı Bir psikolog olarak insan zihninin sınırlarını incelerken, bazen laboratuvarın soğuk ışıkları altında bile gökyüzüne bakma ihtiyacı duyarım. Çünkü insanın iç evreniyle dış evren arasında görünmez ama derin bir bağ vardır. Gök bilimciler —ya da bir diğer adıyla astronomlar— yalnızca yıldızları değil, aynı zamanda insanın varoluşsal merakını da gözlemlerler. Onların araştırma alanı aslında bizim bilinçaltımızın bir yansıması gibidir. Peki, bu mesleğin eğitimine hangi üniversitelerde rastlarız ve bu yolculuk psikolojik açıdan neyi temsil eder? — Merakın Kökleri: Bilişsel Psikolojinin Gözüyle Gök Bilimi Bir insan neden gökyüzüne bakar? Bilişsel psikolojiye göre merak, insan beyninin en…

Teşvik Bölgeleri Nelerdir? Bilimsel Merakla Ekonomik Dengenin Haritasına Bir Bakış Ekonomi, ilk bakışta rakamların ve politikaların dünyası gibi görünür; ama aslında arkasında insanların yaşam biçimleri, üretim alışkanlıkları ve fırsatlara erişim hikâyeleri vardır. Ben de bugün, bu karmaşık yapıyı sadeleştiren bir merakla yola çıkıyorum: Teşvik bölgeleri nedir, neden vardır ve toplumun geleceğini nasıl şekillendirir? Gel, bu soruya bilimsel bir mercekle ama herkesin anlayabileceği bir dille birlikte bakalım. — Teşvik Bölgeleri: Bilimsel Bir Tanım Ekonomik literatürde “teşvik bölgeleri”, bir ülkenin yatırım dağılımında dengesizlikleri azaltmak için uyguladığı bölgesel destek sistemleri olarak tanımlanır. Amaç, ekonomik faaliyetlerin yalnızca metropollerde yoğunlaşmasını önlemek ve kalkınmayı ülke geneline…

Getir de TVS Ne Demek? Ekonomi Perspektifinden Bir Değerlendirme Kaynakların Sınırlılığı ve Seçimlerin Sonuçları Üzerine Bir Ekonomik Perspektif Ekonomi, sınırlı kaynaklarla sınırsız isteklerin karşılanmaya çalışıldığı bir alandır. Her birey, her şirket, her hükümet, ellerindeki kaynakları belirli amaçlar doğrultusunda kullanmak zorundadır. Bu sınırlı kaynaklar üzerinde yapılan her seçim, belirli sonuçlar doğurur ve bu sonuçlar bazen ekonomik dengeyi, bazen de toplumsal refahı etkileyebilir. Bu bağlamda, tüketici tercihleri, piyasa dinamikleri ve refah kavramları önemli bir yer tutar. Peki, bu kavramları Getir ve TVS üzerinden nasıl analiz edebiliriz? Getir, son yıllarda hızla büyüyen bir dijital girişim olarak, özellikle hızlı teslimat hizmetleriyle dikkat çekmektedir. Tüketicilere…

Bir Daha Nasıl Yazılır? Geçmişin İzinden Bugüne Bir Yolculuk “Geçmişi anlamadan, bugün ne yaptığımızı ve yarını nasıl şekillendireceğimizi anlamamız zordur.” Tarihçi olarak her zaman geçmişin, sadece eski bir zaman dilimi değil, bugünümüzün ve geleceğimizin temel taşlarını şekillendiren bir kaynak olduğunu düşündüm. Geçmişte yaşanmış olayların, toplumsal dönüşümlerin ve kırılma noktalarının üzerine düşündükçe, geçmişin izlerinin bugünümüzde ne kadar güçlü bir şekilde yankılandığını fark ediyorum. Peki, bir daha nasıl yazılır? Bu soru, sadece bir yazının nasıl kurgulanacağıyla ilgili değil, tarihsel bir anlatının nasıl yeniden inşa edileceğiyle de ilgilidir. Geçmişin Kalemi: Tarihsel Süreçler ve Yazının Şekillenmesi Tarih, yazılı belgelerle günümüze ulaşan bir geçmişten oluşur.…

Şahıs Ödemeleri Ödeme Gerçekleşmiş: Güç İlişkileri ve Toplumsal Düzen Üzerine Bir Siyaset Bilimi Analizi Güç İlişkileri Üzerine Kafa Yoran Bir Siyaset Bilimcisinin Girişi Siyaset bilimi, yalnızca hükümetlerin nasıl işlediği değil, aynı zamanda toplumsal yapıların nasıl şekillendiği, bireylerin ve grupların birbirleriyle nasıl etkileşimde bulunduğu sorularına da yanıt arar. Toplumun en derin düzeyde işleyen dinamiklerinden biri, güç ilişkileridir. Bu ilişkiler, kurumlar, ideolojiler ve vatandaşlık bağlamında şekillenir. Bu yazıda, “şahıs ödemeleri ödeme gerçekleşmiş” teriminin, toplumsal düzenin ve iktidar ilişkilerinin nasıl işlediğini anlamak için nasıl bir pencere açabileceğini tartışacağım. Bir ödeme işlemi olarak basit gibi görünen bu kavram, aslında devletin güç ve denetim ilişkisinin…

Geometri Şekilleri Nelerdir? Siyaset, İktidar ve Toplumsal Yapılar Üzerine Bir Analiz Siyaset, toplumsal yapılar ve güç ilişkilerinin nasıl şekillendiği üzerine düşündüğümüzde, her şeyin bir yapıdan, bir formdan, bir düzenin ögelerinden oluştuğunu görürüz. Güç, genellikle bir yapının içinde dağıtılır ve bu yapı, hem bireylerin yaşamını hem de toplumun işleyişini belirler. Tıpkı geometrik şekillerin bir düzene göre bir araya gelmesi gibi, toplumsal ve siyasal yapılar da belirli ideolojik çerçeveler ve güç ilişkileri etrafında biçimlenir. Bir siyaset bilimcisi olarak, geometrik şekilleri sadece matematiksel objeler olarak görmek yerine, bunları toplumsal düzenin, iktidar ilişkilerinin ve bireylerin birbirleriyle etkileşiminin sembollerinden biri olarak da değerlendirmek gerektiğini düşünüyorum.…